Search Suggest

Paul Erdős - nhà toán học biến cà phê thành định lí

Paul Erdős sinh ngày 26/3/1913 tại Hungary và mất ngày 20/9/1996 tại Ba Lan. Erdős là một trong những nhà toán học xuất sắc nhất thế kỷ 20. Ông từng đoạt giải thưởng Wolf danh giá cho lĩnh vực toán học (1983/84).

Paul Erdős theo đuổi các vấn đề trong toán học tổ hợp, lý thuyết đồ thị, lý thuyết số, giải tích toán học, lý thuyết xấp xỉ, lý thuyết tập hợp và lý thuyết xác suất.

Erdos còn nổi tiếng với tính cách và có cuộc sống lập dị. Ông đã rất tận tâm với công việc của mình và không kết hôn, ông sống phiêu bạt cùng một chiếc vali. Ông nghiện cà phê, uống thuốc caffeine, các chất kích thích để tỉnh táo nghiên cứu toán học suốt 19 đến 20 giờ mỗi ngày.
Paul Erdős sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống toán học. Bố mẹ ông đều là giáo viên dạy toán người Do Thái. Ông là người con duy nhất còn sống sót. Các anh chị em của ông đều qua đời khi họ mới 3 hoặc 5 tuổi.

Toán học đã ăn sâu vào máu của Paul Erdős từ khi ông còn rất nhỏ. Lúc lên 4, độ tuổi mà trẻ chỉ chơi và ăn, Paul Erdős đã tính được số giây mà một người trải qua nếu biết tuổi. Thời trung học, ông luôn là một học sinh xuất sắc và thường xuyên viết báo về toán học.

Năm 1934, khi Paul Erdős 21 tuổi, ông nhận bằng tiến sĩ toán học. Cùng năm đó, ông sang thành phố Manchester (Anh) để làm giảng viên thỉnh giảng. Năm 1938, ông nhận học bổng tại Đại học Princeton (Mỹ). Kể từ đây, ông bắt đầu “phát triển” thói quen đi từ khuôn viên trường này đến khuôn viên trường khác. Ông không ở chỗ nào quá lâu. Cứ như thế, ông di chuyển qua lại giữa các tổ chức toán học và nhà bạn bè cho đến khi ông qua đời.

Cả gia tài trong chiếc vali


Có vẻ như vật chất là phạm trù vô nghĩa với Paul Erdős. Hầu hết tài sản, đồ dùng của ông được đặt gọn trong một chiếc va li. Nhà toán học này dùng những giải thưởng và tiền để hỗ trợ những người nghèo khổ và làm các việc có ích khác.

Không kết hôn, Paul Erdős sống lang thang không nhà. Ông ở hết viện toán học này đến viện khác. Thỉnh thoảng, ông đến nhà các đồng nghiệp mà không hề báo trước. Ông thường xuất hiện trước cửa nhà cộng sự và nói: “Đầu óc tôi rất thoải mái”. Sau khi ở nhà đồng nghiệp này vài ngày để viết vài bài báo, ông chuyển qua nhà đồng nghiệp khác. Nhiều khi, Paul Erdős tham khảo ý kiến bạn để chọn nhà mà ông sẽ ghé thăm tiếp theo. Trong cuộc đời làm khoa học, Paul Erdős có tới 512 cộng sự.

Paul Erdős thường uống café để đầu óc tỉnh táo. Số lượng cà phê mà ông uống cứ tăng dần. Một đồng nghiệp của ông, Alfréd Rényi, từng nhận xét: “Nhà toán học là cái máy biến cà phê thành định lý”. Đến năm 1971, Paul Erdős dùng chất kích thích khiến các đồng nghiệp hết sức lo ngại.

Một trong số những người bạn của Paul Erdős, Ron Graham, cá cược rằng nếu ông có thể bỏ thuốc trong vòng một tháng thì ông sẽ nhận 500 USD. Paul Erdős thắng nhưng phàn nàn: “Trước kia đầu tôi đầy ắp ý tưởng. Bây giờ, tôi chỉ thấy toàn màu trắng khi nhìn vào giấy”. Sau đó, ông lại tiếp tục thói quen cũ.

Ngày 20/9/1996, Paul Erdos đang dự hội nghị toán học ở Warsaw (Ba Lan) thì qua đời vì đau tim. Trong cuộc đời mình, Paul Erdős viết tới 1.525 công trình về toán học. Đa số những bài viết này là thành quả của sự kết hợp với các cộng sự khác. Ông đã đóng góp nhiều thành tựu lớn lao cho ngành toán học thế giới.

Số Erdős


Số Erdős là số nguyên dương mô tả "khoảng cách cộng tác" giữa một người đối với nhà toán học Paul Erdős qua các công trình nghiên cứu Toán học được đăng trên các tạp chí chuyên về Toán học uy tín trên Thế giới.

Nó được một số người tạo ra mang tính chất hài hước và cũng là để ghi nhớ công lao to lớn của Erdős, một nhà toán học có lượng công trình rất khổng lồ.

Ví dụ: Nếu Alice cộng tác Paul Erdős trong một công trình, và Alice lại cộng tác với Bob để viết một công trình nào đó, nhưng Bob không cộng tác với Paul Erdős, thì số Erdős của Bob là hai, còn số Erdős của Alice là 1.

Để có số Erdős của riêng mình, tác giả A phải có ít nhất một công trình Toán học được đăng với một tác giả B đã có số Erdős của riêng mình là k, số Erdős của tác giả A sẽ bằng k + 1.

Erdős có khoảng 512 cộng tác viên trực tiếp; những người có số Erdős bằng 1. Những người cộng tác với những người có số Erdős bằng 1 này sẽ có số Erdős bằng 2 (theo thống kê: 8162 người vào năm 2007), và rất nhiều người có số Erdős là 3, 4,... Hiện đã có người có số Erdős lên đến 15.

Theo Tri Thức, Wiki. Người đăng: Mr. Math.

Đăng nhận xét