CÁCH ĐƯA DẪN CHỨNG TRONG BÀI NGHỊ LUẬN XÃ HỘI

Qua quan sát của người viết, thường khi viết bài nghị luận xã hội (nhất là dạng tư tưởng đạo lý), học sinh dễ mắc phải hai lỗi:

1. Chọn dẫn chứng chưa phù hợp, hoặc dẫn chứng không liên quan đến vấn đề nghị luận, hoặc dẫn chứng chưa cụ thể, tiêu biểu, xác thực. Lỗi này có nguyên nhân do học sinh thiếu vốn dẫn chứng, có thể khắc phục bằng cách tổ chức các hoạt động cho học sinh sưu tầm.

2. Lỗi thứ hai khó sửa hơn, đó là học sinh tìm dẫn chứng rồi nhưng viết dẫn chứng không đạt. Lỗi thường gặp nhất vẫn là sa đà, kể lể. Đối với học sinh khá thì lỗi hay mắc là các em chưa biết liên kết dẫn chứng với các lí lẽ và với vấn đề nghị luận. Nguyên nhân của lỗi thứ hai này là do các em viết đoạn văn một cách bản năng, chưa có sự hình dung về trật sự sắp xếp ý cũng như mối liên hệ giữa các ý trong mạch lập luận của mình.

Bài viết này gợi ra một hướng khắc phục lỗi thứ hai. Thông qua việc phân tích đoạn văn mẫu của học sinh giỏi, bài viết giúp học sinh nhận ra trình tự sắp xếp ý thường có của một phần bàn luận - chứng minh trong bài nghị luận xã hội, để từ đó học sinh rút ra những cách triển khai phù hợp.