Đề bài:
Một ngày nọ, một thương nhân gửi con trai mình đến một nhà thông thái không ai bằng để nhờ ông dạy cho người con bí quyết đạt được hạnh phúc.
Nhà thông thái lắng nghe người con trình bày rồi đáp rằng hiện ông không rảnh để chỉ dạy anh bí quyết về hạnh phúc. Ông bảo anh hãy đi xem khắp lâu đài rồi hai tiếng sau trở lại.
“Nhưng ta yêu cầu anh làm hộ một điều”, nhà thông thái nói rồi đưa cho anh một muỗng con đựng hai giọt dầu. “Trong lúc đi xem thì anh cầm theo muỗng này và nhớ đừng làm sánh dầu nhé”.
Anh ta lên lầu, xuống lầu mắt không rời cái muỗng. Sau hai giờ anh ta quay lại gặp nhà thông thái.
“Sao”, ông hỏi, “Anh đã thấy các tấm thảm Ba Tư quý giá trong phòng ăn của ta chưa? Cả cái vườn tráng lệ mà người làm vườn đã phải khổ công mười năm xây dựng? Và những cuộn giấy da tuyệt hảo trong thư viện của ta nữa?”
Anh ta ngượng ngùng thú thật rằng chẳng hề để mắt đến gì khác vì cứ phải chăm chăm nhìn muỗng dầu đã được giao phó.
“Thế thì anh hãy đi thêm lần nữa và ngắm cho kĩ những thứ tuyệt mỹ trong thế giới của ta”, nhà thông thái nói. “Không thể đặt tin tưởng vào một người khi mình không hề biết người ấy sống trong ngôi nhà như thế nào”.
Yên dạ hơn, anh ta lại cầm muỗng đi một vòng. Lần này anh ta chăm chú xem xét những vật quý treo trên tường và trên trần nhà. Anh ngắm khu vườn có núi vây quanh với đủ thứ hoa thơm cỏ lạ và mỗi tác phẩm nghệ thuật hoàn mỹ đều đặt ở chỗ thích hợp. Trở lại gặp nhà thông thái, anh kể chi tiết tất cả những gì đã thấy.
“Thế hai giọt dầu ta nhờ anh giữ đâu rồi?” nhà thông thái hỏi.
Nhìn cái muỗng, anh ta hốt hoảng thấy mình đã làm sánh mất rồi.
“Đây là điều duy nhất ta có thể khuyên anh,” nhà thông thái nhất thế gian nói. “Bí quyết của hạnh phúc là biết ngắm nhìn mọi thứ tuyệt mỹ trên thế gian này mà không hề quên hai giọt dầu trên muỗng.”
(Theo Paulo Coelho, Nhà Giả Kim,NXB Văn học, 2016)
Từ lời khuyên của nhà thông thái trong câu chuyện trên, hãy trình bày suy nghĩ của anh (chị) về những yếu tố làm nên hạnh phúc trong cuộc sống mỗi người.
GỢI Ý THÂN BÀI
| Thao tác | Nội dung |
| Giải thích | Trong câu chuyện, tác giả đã sử dụng những hình ảnh biểu tượng để bàn về những yếu tố làm nên hạnh phúc: +Hình ảnh hai giọt dầu trên muỗng: Chính là những trách nhiệm, nghĩa vụ, bổn phận mà mỗi người phải hoàn thành trong cuộc đời của mình. Biểu hiện: Những trách nhiệm ấy có thể là công việc, là bổn phận xã hội, là ý thức trách nhiệm với chính bản thân mình… +Hình ảnh căn phòng với những thứ tuyệt mỹ trên thế gian này: Chính là ẩn dụ cho những vẻ đẹp và giá trị đích thực của cuộc sống. Biểu hiện: Đó có thể là một cảnh đẹp thiên nhiên, đó có thể là một khoảnh khắc hạnh phúc… Tóm lại, lời khuyên của nhà thông thái: “Bí quyết của hạnh phúc là biết ngắm nhìn mọi thứ tuyệt mỹ trên thế gian này mà không hề quên hai giọt dầu trên muỗng” đã khái quát được hai yếu tố không thể thiếu để làm nên hạnh phúc của mỗi người: vừa phải làm tròn bổn phận, trách nhiệm của mình, nhưng cũng cần biết hưởng thụ, chiêm ngưỡng các vẻ đẹp của cuộc sống. |
| Bàn luận – chứng minh | -Lời khuyên của nhà thông thái đã khái quát được con đường đi đến hạnh phúc của mỗi người. 1. Tại sao hạnh phúc là “biết ngắm nhìn mọi thứ tuyệt mỹ trên thế gian này”? +Cuộc sống có vô vàn vẻ đẹp, những vẻ đẹp ấy mang đến cho con người khoái cảm thẩm mỹ, tiếp thêm cho con người động lực và niềm vui sống, lắng lòng lại trong những cái đẹp đó, tâm hồn con người được “thanh lọc” để trở nên người hơn, bao dung và nhân ái hơn. +Lắng lòng vào những vẻ đẹp của cuộc sống, con người nghiệm ra ý nghĩa đích thực của cuộc đời, hiểu được sự vận động khách quan của vũ trụ, biết chấp nhận mọi biến cố và cả những thành công bằng tâm thái an yên, không cố chấp, không buồn đau, không lo sợ. +Lắng lòng vào những vẻ đẹp của cuộc sống, con người học cách trân trọng và gìn giữ những gì bình dị gần gũi nhất, để cuộc sống được trọn vẹn và không phải hối tiếc về sau. 2. Tại sao hạnh phúc là “không hề quên hai giọt dầu trên muỗng”? +Mỗi người sinh ra trên đời đều có một sứ mệnh riêng. Nhà văn Nga Xukhomlinxky đã cho rằng: “Người ta sinh ra trên mặt đất không phải để tan biến như một hạt cát vô danh, người ta sinh ra trên mặt đất là để lưu lại dấu chân trên mặt đất và trong trái tim mọi người”. Sứ mệnh ấy giúp ta khẳng định ý nghĩa sự tồn tại của mình, hiểu rõ con đường mình cần phải đi và do đó có thể sống một cuộc đời có ý nghĩa. +Sống trong bổn phận, trách nhiệm, con người sẽ kiến tạo được giá trị mang đến hạnh phúc cho người khác, đóng góp xây dựng xã hội. Có những bổn phận lớn lao có thể xoay chuyển cả một thời kì lịch sử, làm nên vô số cuộc cách mạng để thay đổi nhận thức của nhân loại. Họ có được niềm hạnh phúc của người cho đi, của người kiến tạo, được mọi người quý trọng, ghi nhớ. 3. Bàn về mối quan hệ của hai yếu tố Trong cuộc sống, con người cần dung hòa cả hai yếu tố làm nên hạnh phúc. Vừa phải biết làm trọn vẹn bổn phận, nghĩa vụ, vừa phải biết lắng lòng lại để chiêm ngưỡng những điều tuyệt mỹ trong cuộc sống. Xét cho cùng, hạnh phúc chính là như vậy: Hiểu rõ ý nghĩa sự tồn tại của bản thân (qua bổn phận, trách nhiệm) và hiểu rõ ý nghĩa của vũ trụ này (qua những điều tuyệt mỹ trong cuộc sống). 3.1. Nếu chỉ lo mải mê ngắm nhìn những vẻ đẹp cuộc sống mà để rơi “hai giọt dầu trên muỗng”: Cuộc đời con người sẽ trôi qua vô nghĩa, bởi sau cùng những cái đẹp mà ta nhìn chỉ là cái bề ngoài bề nổi, sẽ lướt nhanh và chẳng đọng lại gì. Cuộc nhân sinh là hữu hạn, nếu chỉ rong chơi theo đuổi những cái đẹp bên ngoài mà chẳng làm gì có ý nghĩa, con người sẽ phí hoài thời gian sinh mệnh quý giá của mình mà chẳng để lại được gì cho đời. 3.2. Nếu chỉ lo giữ “hai giọt dầu trên muỗng” mà “quên đi những vẻ đẹp của cuộc sống”: Con người sẽ sống trong áp lực và gánh nặng, sẽ là nô lệ của công việc, bổn phận mà chưa từng tìm thấy hạnh phúc đích thực trong cuộc sống. Họ sẽ bị cuốn vào guồng quay công việc, đánh mất liên kết với thế giới xung quanh và dần dần mất đi niềm vui sống. 3.3. Làm thế nào để có được sự cân bằng giữa hai yếu tố? -Trong cuộc sống, hãy tìm kiếm bổn phận, nghĩa vụ trong những điều tuyệt mỹ, và hãy nhìn thấy những điều tuyệt mỹ từ trong nghĩa vụ, bổn phận. Để làm được điều đó, con người cần tri thiên mệnh để hiểu con đường mình đi, để sống cống hiến, để từ chính công việc của mình anh ta kiến tạo ra những điều tuyệt mỹ cho cuộc sống, và cũng từ những điều tuyệt mỹ của cuộc sống, anh ta có được nguồn cảm hứng, ý tưởng để lại tiếp tục sáng tạo, cống hiến. |
| Phê phán | Những biểu hiện tiêu cực |
| Liên hệ bản thân | -Bài học nhận thức -Phương hướng hành động |
TRẦN LÊ DUY