Nhà toán học trẻ nhất được trao giải thưởng Fields

Nhà toán học trẻ nhất từ trước đến nay được trao giải thưởng Fields là một nhà toán học người Pháp.

Nhà toán học ấy là Jean-Pierre Serre. Khi nhận giải thưởng Fields năm 1954, ông chỉ mới chưa tròn 28 tuổi.

Jean-Pierre Serre (sinh ngày 15 tháng 9 năm 1926) là một nhà toán học nghiên cứu trong lĩnh vực hình học đại số, lý thuyết số và tôpô học. Ngoài giải Fields (1954), ông đã nhận được rất nhiều giải thưởng và vinh danh cho những lĩnh vực ông nghiên cứu, bao gồm: Giải Abel (2003, người duy nhất được trao), Giải Wolf về Toán học (2000), Giải Balzan (1985), Huy chương vàng của Trung tâm nghiên cứu Khoa học quốc gia Pháp (1987), Huy chương Émile Picard (1971).

Ông là một trong số ít những người đoạt được cả 3 giải thưởng giá trị nhất của toán học: Fields, Wolf, Abel.

Khi còn rất trẻ ông đã là một hình ảnh nổi bật trong trường phái của Henri Cartan (người thầy hướng dẫn tiến sĩ của ông), khi ông nghiên cứu về tô pô đại số, hàm nhiều biến phức và đại số giao hoán cũng như hình học đại số, bằng các kỹ thuật của đại số đồng điều và lý thuyết bó. Luận án tiến sĩ của Serre đề cập đến dãy phổ Leray–Serre kết hợp với một phân thớ. Cùng với Cartan, Serre thiết lập một kĩ thuật sử dụng các không gian Eilenberg–MacLane nhằm tính toán sự đồng luân của các nhóm cầu (homotopy groups of spheres), mà ở thời điểm đó được coi là vấn đề chính trong tô pô học.

Trong bài phát biểu tại lễ trao huy chương Fields năm 1954, Hermann Weyl ca ngợi Serre bằng những từ dường như quá cao, và cũng chỉ ra một điểm đó là huy chương này lần đầu tiên được trao cho một nhà đại số học. Serre sau đó đã thay đổi mục tiêu nghiên cứu của mình. Tuy nhiên, nhận xét sáng suốt của Weyl rằng vai trò trung tâm của giải tích cổ điển đã dần bị thách thức bởi đại số trừu tượng và sau đó đã được thực chứng, chính là đánh giá của ông về vị trí của Serre trong sự thay đổi của đại số trừu tượng.

Jean-Pierre Serre đạt được học vị tiến sĩ tại trường Sorbonne năm 1951. Từ 1948 đến 1954 ông công tác tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp ở Paris. Năm 1956 ông được bầu làm giáo sư tại Collège de France, và ông giữ vị trí này cho đến tận khi ông nghỉ hưu năm 1994.

Tổng hợp: MiR Math.