Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động , giúp họ có điều kiện tham gia đóng góp ý kiến vào sự quản lý của NN trên tất cả các mặt kinh tế, xã hội, đồng thời kiểm tra, thanh tra các hoạt động đó của cơ quan NN, doanh nghiệp…do dó rất cần thiết phải có một tổ chức đứng ra để thực hiện các nhiệm trên, tổ chức đó là Công đoàn VN mà tiền thân đó là tổng công hội đỏ Bắc Kỳ được thành lập ngày 28/7/1929.
HP nước CHXHCNVN (1992) chương I. Điều 10 đã ghi rõ: “Công đoàn là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động. Cùng với cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội chăm lo bảo vệ quyền lợi của cán bộ, công nhân, viên chức và người lao động khác, tham gia quản lý Nhà nước và xã hội, tham gia kiểm tra, giám sát hoạt động của cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, giáo dục công nhân, viên chức và những người lao động khác xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
CĐVN là tổ chức CTXH của giai cấp công nhân và người lao động do ĐCSVN và chủ tịch HCM sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện nhằm đoàn kết, tập hợp lực lượng của GCCN và người lao động, xây dựng GCCN ngày càng lớn mạnh góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ TQ VN XHCN.
CĐCS là tổ chức cơ sở của công đoàn, tập hợp đoàn viên công đoàn trong 1 hoặc một số cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, được công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở công nhận theo qui định của pháp luật VN và điều lệ công đoàn VN.
Nội dung hoạt động chủ yếu của CĐCS.
Một là, tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, CSPL của NN và nhiệm vụ của tổ chức CĐ. Vận động đoàn viên và người lao động nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, pháp luật, KHKT, chuyên môn, nghiệp vụ.
Hai là, Phối hợp với thủ trưởng hoặc người đứng đầu cơ quan đơn vị tổ chức thực hiện qui chế dân chủ, tổ chức hội nghị CBCC cơ quan, đơn vị; cử đại diện tham gia các hội đồng xét và giải quyết các quyền lợi của đoàn viên và người lao động.Hướng dẫn, giúp đỡ người lao động giao kết hợp đống lao động, hợp đồng làm việc. Cùng với thủ trưởng hoặc người đứng đầu cơ quan, đơn vị cải thiện điều kiện làm việc, chăm lo đời sống của đoàn viên, người lao động, tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, hoạt động XH trong đoàn viên, người lao động.
Ba là, kiểm tra, giám sát việc thi hành các chế độ, chính sách pháp luật, bảo đảm việc thực hiện quyền lợi của đoàn viên và NLĐ. Đấu tranh ngăn chặn tiêu cực tham nhũng và các tệ nạn XH, thực hành tiết kiệm, chông lãng phí. Phát hiện và tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo, giải quyết các tranh chấp lao động và thực hiện các quyền của công đoàn cơ sở theo qui định của PL.
Bốn là, tổ chức vận động đoàn viên, người lao động trong cơ quan, đơn vị thi đua yêu nước, thực hiện nghĩa vụ của CB, CC, VC lao động tham gia quản lý cơ quan đơn vị, cải tiến lề lối làm việc và thủ tục hành chính nhằm nâng cao chất lượng hiểu quả công tác.
Năm là, phát triển quản lý đoàn viên; xây dựng CĐCS vững mạnh và tham gia XD Đảng.
Sáu là, quản lý tài chính, tài sản của công đoàn theo qui định của pháp luật và tổ chức công đoàn.
Thực tế việc thực hiện các nội dung đó ở công đoàn cơ sở
Trong những năm vừa qua, nhờ cố gắng nỗ lực của nhiều cán bộ đoàn viên công đoàn, hoạt động công đoàn xã đã có nhiều chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả thiết thực, hoàn thành được nhiệm vụ do công đoàn cấp trên giao, đáp ứng được nguyện vọng đoàn viên và công nhân lao động, đã thể hiện được vai trò quan trọng của một tổ chức chính trị - xã hội cơ sở, góp phần thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức tuyên truyền như thông qua Hội nghị, tập huấn, hội thi, các buổi nói chuyện chuyên đề…công đoàn cơ sở xã đã phối hợp với Đảng ủy, Chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội để tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và Nghị quyết của công đoàn các cấp đến toàn thể các cán bộ, công chức và đoàn viên công đoàn, tuyên truyền về Bộ Luật Lao động, luật BHXH, chế độ về tiền lương và các chế độ chính sách mới có liên quan. Giáo dục cho đoàn viên không ngừng học tập, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới.
Công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức tuyên truyền như thông qua Hội nghị, tập huấn, hội thi, các buổi nói chuyện chuyên đề…công đoàn cơ sở xã đã phối hợp với Đảng ủy, Chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội để tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và Nghị quyết của công đoàn các cấp đến toàn thể các cán bộ, công chức và đoàn viên công đoàn, tuyên truyền về Bộ Luật Lao động, luật BHXH, chế độ về tiền lương và các chế độ chính sách mới có liên quan. Giáo dục cho đoàn viên không ngừng học tập, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới.
Việc thực hiện Quy chế dân chủ cũng đã được Công đoàn chủ động thực hiện, đầu năm đều tổ chức được Hội nghị cán bộ công chức, Hội nghị đã có nhiều đổi mới, dân chủ và đúng quy trình; qua Hội nghị đã dân chủ bàn bạc để đề ra các mục tiêu thực hiện trong năm, ký kết Quy chế phối hợp giữa Công đoàn và chuyên môn và tổ chức thực hiện đạt kết quả tốt. Các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao được Công đoàn xã duy trì thường xuyên, hoạt động phong trào thể dục thể thao đi vào chiều sâu, là lực lượng nòng cốt để tham các hoạt động TDTT do các cấp, các ngành phát động.
Công đoàn xã đã thường xuyên kiểm tra giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách có liên quan như chế độ BHXH, BHYT, tiền lương, nâng lương định kỳ...Công tác thăm hỏi được đảm bảo thường xuyên, kịp thời để động viên, giúp đỡ đoàn viên khi gặp hoàn cảnh khó khăn. Bên cạnh đó, công đoàn xã rất quan tâm đến anh chị em công đoàn viên nhân dịp lễ, tết. Tạo điều kiện và hỗ trợ kinh phí để công đoàn viên đi tham quan du lịch sau thời gian dài làm việc.
Công đoàn thường xuyên phát động phong trào thi đua yêu nước như phong trào: “Nam
Đầu năm CĐCS xã đăng ký xây dựng công đoàn cơ sở vững mạnh. Kết quả hàng năm CĐCS xã đều đạt vững mạnh.
Tuy nhiên, trong hoạt động Công đoàn xã còn một số hạn chế, bất cập như:
Điều kiện làm việc của các CĐCS xã hiện nay vẫn hết sức khó khăn, CĐCS không có văn phòng, phương tiện làm việc, làm việc chung với Đảng uỷ, chưa dành nhiều thời gian cho hoạt động công đoàn vì công việc chuyên môn chiếm nhiều thời gian mà cán bộ công đoàn xã là hoạt động kiêm nhiệm.
Sinh hoạt ban chấp hành CĐCS không đều đặn thường kỳ, đôi lúc chưa chú ý phê bình nhắc nhở tổng két đánh giá, rút kinh nghiệm.
Giải pháp:
Để CĐCS hoạt động tốt trước hết BCH CĐCS phải quan tâm công tác tổ chức, từ kiện toàn tổ chức, phân công công tác rõ ràng, có quy chế cụ thể, tiến hành đào tạo, tập huấn, cung cấp tài liệu, sinh hoạt định kỳ, kiểm điểm rút kinh nghiệm công tác thường xuyên. BCH CĐCS quan tâm tới công tác tuyên truyền cho đoàn viên hiểu biết pháp luật lao động và CĐ, bảo vệ được các quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng cho người lao động, tạo nên niềm tin, thu hút đoàn viên hoạt động, biết dựa vào đoàn viên, tạo nên sức mạnh đoàn kết.
CĐ cấp trên phải thường xuyên quan tâm tới CĐ cơ sở, giúp cơ sở tháo gỡ khó khăn, đôn đốc và động viên CĐCS thực hiện nhiệm vụ, giúp CĐCS tuyên truyền tới đoàn viên, đào tạo tập huấn cán bộ, trang bị phương tiện làm việc.
Tóm lại, Để hoạt động công đoàn đạt hiệu quả, thật sự vững mạnh cần có nhiều yếu tố như tranh thủ sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, sự phối hợp tạo điều kiện của Chính quyền địa phương, sự chỉ đạo kịp thời của Công đoàn cấp trên, nhưng quan trọng nhất vẫn là Công đoàn xã, phải thực sự đổi mới, thực hiện đúng chức năng năng và nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn./.