Đề bài: Đời sống văn
học chính là những cuộc đối thoại. Người đọc, nhà văn và tác phẩm đối thoại để
tìm thấy tiếng nói tri âm hoặc để làm sáng tỏ chân lý.
Bằng những trải
nghiệm văn học của mình, anh/ chị hãy viết bài văn đối thoại với một tác giả hoặc
một nhân vật văn học mà mình yêu thích.
Bài
làm
 |
“Sống giữa đời này chỉ có
thân phận và tình yêu. Thân phận thì hữu hạn. Tình yêu thì vô cùng. Chúng ta làm
thế nào để nuôi dưỡng tình yêu để tình yêu cứu chuộc thân phận trên cây thập giá
đời”.
(Trịnh Công Sơn)
Một
chàng trai trẻ bước lên chuyến xe đêm đi từ Sài Gòn về Đà Lạt. Mối tình đầu kéo
dài ba năm của anh vừa mới kết thúc. Ở độ tuổi hai mươi chênh vênh và đứt gãy ấy,
ai lại không khao khát tình yêu nhưng liệu có mấy ai đủ sáng suốt, can đảm và
chín chắn để giữ lấy tình yêu khi sự nghiệp vẫn còn dang dở. Anh ngồi cạnh ô cửa
sổ, ngắm nhìn vẻ yên tĩnh lúc ngủ say của thành phố náo nhiệt và khắc nghiệt
này. Anh trút tiếng thở dài.
-
Sao cậu còn trẻ mà đã thở dài rồi? Một giọng
Huế khàn bất chợt vang lên từ người đàn ông ngồi cạnh.
-
Tình yêu thật đáng sợ ông ạ. Đó là sự đau
khổ của con người trong cuộc đời này - Cậu trai trẻ đáp với một giọng nói nặng
nề, có lẽ lòng cậu cũng đang trĩu nặng. Cậu trông đợi sự đồng cảm từ người đàn
ông lớn tuổi có vầng trán cao rộng và khá nhiều nếp nhăn ngồi bên cạnh. Trông
ông có vẻ từng trải, có lẽ ông sẽ thấu hiểu cậu. Nhưng ông lắc đầu mỉm cười
nói:
-
Một người từng nói: Sống giữa đời này chỉ
có thân phận và tình yêu. Thân phận thì hữu hạn. Tình yêu thì vô cùng. Chúng ta
làm thế nào nuôi dưỡng tình yêu để tình yêu cứu chuộc thân phận trên cây thập
giá đời.
Chàng
trai hoài nghi hỏi:
-
Người đó là Trịnh Công Sơn? Tôi rất ngưỡng
mộ ông ấy.
Ông
lão gật gù.
Chàng
trai trầm ngâm, im lặng hồi lâu. Có lẽ anh đang suy ngẫm về câu nói ấy. Không
thể giải đáp những băn khoăn của bản thân, anh bèn cất tiếng hỏi:
-
Theo ông thì “thân phận”, “tình yêu” và “cây
thập giá đời” ấy nghĩa là gì?
Ông
đáp:
Tôi
nghĩ “thân phận” ấy là cuộc đời, là kiếp làm người này của cậu. Cậu sinh ra là
ai, cậu sống như thế nào. Chúng ta như những người lữ khách của thân phận, “ở
trọ” trần gian. Còn tình yêu thì chẳng ai định nghĩa rõ được nó cả. Cậu có thể
hiểu đó là tình cảm, cảm xúc, sự gắn bó, quyến luyến của mình dành cho một người
nào đó hoặc một thứ gì đó. Còn “cây thập giá đời” ở đây cũng như cây thập giá
mà Chúa Giêsu vác trong cuộc tử nạn. Đó là những khổ đau, bi kịch hay những khó
khăn đã được định sẵn. Nói đơn giản hơn, câu nói ấy có nghĩa là tình yêu là thứ
cứu chuộc chúng ta trước những đắng cay bất hạnh khi chúng nhận kiếp làm người
này.
Anh
nghe thấy vậy liền cảm thấy không đồng ý. Anh hỏi:
-
Làm sao tình yêu có thể cứu chuộc con người
được chứ? Ông không thấy nó đã dày vò biết bao nhiêu trái tim đấy sao. Đau khổ
cũng từ đấy mà ra.
Ông
điềm tĩnh nói:
-
Dù thế nào cũng đừng phỉ báng tình yêu bởi
nghĩ cho cùng vẫn chỉ có tình yêu là nguồn an ủi duy nhất. Kiếp làm người là vô
nghĩa. Con người là khổ đau. Chỉ có tình yêu làm vơi bớt khổ đau và đó là nơi
trú ẩn cuối cùng. Nếu cậu từng đau đớn vì tình yêu chắc hẳn cậu đã từng hạnh
phúc vì nó. Và mai đây tình yêu sẽ lại đến và chính nó sẽ xoa dịu, chữa lành những
vết thương lòng đã từng có của cậu. Trong những phút bế tắc, khó khăn nhất,
tình yêu khiến cậu tin vào một tương lai tốt đẹp, tin là bản thân xứng đáng nhận
được hạnh phúc, tin rằng thế giới vẫn còn tươi đẹp rực rỡ. Tình cảm thiêng
liêng ấy sẽ vực cậu dậy, là một chiếc phao cứu sinh hay là một cánh tay nâng đỡ
phần thập giá cậu đang vác. Ở đây, tôi không nói cụ thể là tình yêu đôi lứa mà
là tất cả những tình yêu trên đời. Từ tình cảm gia đình, tình cảm bạn bè hay
tình cảm nam nữ tất cả đều giúp cậu sống tràn ngập trong tình yêu thương và con
người thì luôn khao khát tình yêu, sự bình yên, an toàn trong tâm hồn. Với tất
cả niềm tin và hi vọng mãnh liệt, tình yêu là chốn êm dịu, tuyệt vời nhất mà
con người hướng đến. Bởi thế sau cùng chỉ có tình yêu là liều thuốc chữa lành
và là ngọn nến hy vọng.
Cậu
trai trẻ gật gù:
-
Vâng. Có lẽ ông nói đúng. Nhưng liệu có đến
một lúc nào đó người ta chán nản và thất vọng, họ sợ hãi tình yêu sau những bi
ai của cuộc đời?
Ông
đưa mắt nhìn xa xăm rồi nói:
-
Tôi vẫn tin là con người luôn khao khát
tình yêu. Cuộc sống không thể không có tình yêu. Không có nó thì đời sống không
biết sẽ tẻ nhạt đến nhường nào. Có người yêu thì hạnh phúc. Có người yêu thì
đau khổ. Nhưng dù có hạnh phúc hay đau khổ thì con người vẫn muốn yêu. Cậu đã
yêu, đã đau khổ vì tình yêu. Nhưng rồi trái tim cậu sẽ lại thổn thức và nồng
cháy như chưa từng nếm mùi đau thương. Tình yêu thật nhiệm màu. Nó có thể nâng
bổng con người, lắm lúc nhấn chìm kẻ háo hức. Nhưng dù tình yêu có mang đau đớn
cho người đi chinh phục thì chúng ta cũng đừng vì thế mà chối bỏ tình yêu bởi
“ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau”. Có lẽ cậu đã nghe bài Cát Bụi “bao nhiêu
năm làm kiếp con người” rồi thì cũng “cho trăm năm vào chết một ngày”. Ta nhận
biết cuộc đời là hữu hạn, cuộc sống này chỉ là tạm tạm bợ, là “ở trọ” mà thôi.
Kiếp này chỉ có một lần sao không dành nó để yêu thương. Sống cho trọn vẹn phần
hồn, sống hết mình, sống đến tận độ. Yêu cuộc đời, yêu bản thân, yêu con người,
yêu mọi thứ xung quanh. Hãy yêu khi ta còn có thể. Sống vô cảm không yêu thương
chẳng khác nào ta tách riêng ta ra ngoài xã hội, sống như một cái xác không hồn.
Sau này cũng trở về với cát bụi sao không yêu cho trọn vẹn cảm xúc, tâm hồn của
một đời làm người. Ta đến với cuộc đời này bằng tình yêu. Hãy mang theo nó bồi
đắp và làm nó trở nên phong phú đến khi rời đi. Bởi thứ ở lại thế gian này
không là danh vọng hay địa vị mà chỉ là tình yêu. Hãy để trái tim cậu rung lên
nhịp yêu thương để cảm nhận trọn vẹn cảm xúc của một đời làm người.
Chàng
trai trẻ gật gù. Có lẽ cậu thán phục và tin vào lời của ông. Màn đêm càng về
khuya. Bóng tối lãnh đạm, tĩnh mịch bao trùm không gian. Thời khắc này con người
ta dễ cảm thấy cô đơn và lạnh lẽo nhất cộng với hơi lạnh của mùa đông và cũng
đã gần đến Lâm Đồng. Chàng trai ngồi ngẫm nghĩ, anh bị thuyết phục bởi người
đàn ông đeo mắt kính ngồi bên cạnh. Chợt anh vẫn nhớ ra vài câu thơ trong bài
Dã Tràng Ca 2 của Trịnh Công Sơn. Anh đọc với vẻ thấm thía và tâm đắc cho ông cụ
người bên cạnh nghe.
“Tên tháng ngày viết lên
môi cười
Đốt đêm dài nghe ngóng tình yêu
Nghe dã tràng xuống hai vai gầy
Gọi tình yêu, gọi vào tình yêu
Ta ra ngàn lối bắc loa gọi vào tình yêu”.
Anh
chia sẻ:
-
Tôi rất tâm đắc những câu thơ này. Có lẽ
Trịnh Công Sơn của nghĩ như ông vậy. Thay vì tỏ thái độ tuyệt vọng, buông xuôi
ông cho ta thấy chỉ có tình yêu mới có thể xoa dịu nỗi đau và đó cũng là nơi
trú ẩn cuối cùng. Trường ca dã tràng nhuốm màu triết lý về thân phận làm người
và kiếp người là khổ đau. Mọi công sức của chúng ta đổ xuống cuối cùng chỉ như “dã
tràng khóc cho thân mình” khi “trùng dương đưa sóng vào bờ, đùa lên biển cát
hoang vu xóa từng mảnh công dã tràng”. Thế nhưng ông vẫn “bắc loa gọi vào tình
yêu” có lẽ chính tình yêu cho ta sức mạnh, cho ta niềm hy vọng. Tình yêu chữa
lành vết thương và an ủi ta. Tình yêu giúp ta tin vào những điều tốt đẹp và nhờ
tình yêu ta thấy mình vẫn còn lại chút gì trên đời ngay cả khi sóng xóa hết tất
cả. Với trái tim khát khao hạnh phúc, tràn ngập năng lượng tích cực, dã tràng sẽ
tiếp tục se cát mặc cho trùng dương kia có đưa sóng vào bờ. Trong khi ta tạm cư
ở chốn trần gian này, ta tìm chỗ ẩn náu trong tình yêu.
Ông
lão cười nói:
-
Đấy! Cậu hiểu ra rồi đấy.
Chợt
chiếc radio trên xe đổi sang bài hát kế tiếp. Giọng của nữ ca sĩ Khánh Ly vang
lên.
“Trời còn làm mưa mưa rơi
mênh mang
Từng gót chân trần em quên em quên
Đi miền giáo đường
Ngày chủ nhật buồn còn ai còn ai
Đóa hoa hồng tàn lên môi hôn
Em gầy ngón dài
Lời ru miệt mài ngàn năm ngàn năm
Ru em muộn phiền
Ru em bạc lòng”.
Rồi
anh lại nghĩ “cái đời sống ta có bao lâu mà hững hờ”, bởi thế phải sống sao cho
không mang cái hư hao, không mang cái buồn thấm thía của “Tuổi Buồn”. Bài ca thấm
đẫm bi cảm thời gian, hạnh phúc, thân phận con người nhói lên trong lòng ngực nỗi
buồn về tuổi trẻ, tuổi xuân, tuổi buồn và cuộc đời. Cô gái đã quên những ước mơ
đẹp đẽ nơi "miền giáo đường, quên những khao khát tình yêu để rồi lại “muộn
phiền” và “bạc lòng”. “Mưa rơi mênh mang”, “đoá hoa hồng tàn”, cô gái, tất cả đều
mang một nỗi buồn thấm thía và những khoảng trống man mác. Bởi thế, khi còn có
thể, hãy sống, hãy yêu thương cho trọn vẹn. Con người vẫn luôn khao khát tình
yêu và dù cho có đau khổ, bi ai, chính tình yêu cũng làm cuộc sống ta muôn màu,
phong phú hơn. Những trải nghiệm hỉ, nộ, ái, ố trong cuộc đời khiến cuộc sống của
chúng ta thêm phần ý nghĩa. Ta chỉ sống có một lần, có mấy khi được yêu, được
thương. Sống cho trọn vẹn, sống đến tận độ để tình yêu cho ta sống trọn vẹn tâm
hồn và cảm xúc của phận người.
Chuyến
xe cũng đã đến Đà Lạt. Chuyến hành trình xuyên đêm và cuộc gặp gỡ đầy đặc biệt
với người đàn ông trông giống Trịnh Công Sơn ấy có lẽ đã gợi ra trong lòng
chàng trai trẻ nhiều suy nghĩ. Cũng như bao người anh tìm đến Đà Lạt để xoa dịu
nỗi đau, tìm lại bình yên trong tâm hồn mình. Đà Lạt, khí trời se lạnh, những rừng
thông lãng mạn, những chiều hoàng hôn buông... Có lẽ người đàn ông Huế kia cũng
vì thế mà gắn bó với nơi này. Anh chào tạm biệt ông và dù chẳng biết ông là ai
nhưng anh rất biết ơn ông vì những triết lý mà ông đã chia sẻ. Ông đã khiến anh
nhận ra nhiều điều và an ủi tâm hồn anh. Thật vậy giữa cuộc đời và tình yêu, phải
yêu sao cho tình yêu ấy trở thành liều thuốc, ngọn nến hi vọng và làm phong phú
đời sống phận người.
TRƯƠNG
GIA HÂN
HỌC
SINH LỚP 11 CV TRƯỜNG THTH ĐHSP
NĂM
HỌC 2019 - 2020